Ấm lòng với rượu Shim San

Thôn Sim San xã Y Tý huyện Bát Xát có 49 hộ người dân tộc Dao sinh sống. Đây là một thôn vùng cao rất khó khăn: Giao thông trắc trở, thời tiết khắc nghiệt, quanh năm ẩm ướt, mây mù bao phủ... nhưng Sim San có một lợi thế đặc trưng từ mạch nước nguồn và thời tiết.

< Y Tý phủ sương mù.

Do vậy, nơi đây đã trở thành thôn duy nhất của xã Y Tý nấu được rượu đặc sản rất thơm ngon, có tên gắn liền với địa danh đó là rượu Shim San - Một loại rượu quý đang được khách hàng ưa chuộng nhất ở Bát Xát.

Cùng ở xã Y Tý nhưng rượu nếp được cất tại Shim San lại ngon hơn các nơi khác. Cũng công thức ấy, nguồn nước ấy và nếp nương ấy nhưng mang đi thôn khác cất rượu thì chỉ ra rượu nếp thông thường chứ chẳng thành rượu Shim San được. Vì thế, thôn Shim San mới được lấy tên đặt cho rượu.

Người dân tộc ở Shim San khi thu hoạch mùa vụ, chọn những hạt nếp bóng mẩy, căng tròn bầu bĩnh để giữ lại làm rượu. Nếp sau khi thu hoạch được phơi nhiều nắng nhưng vẫn giữ độ ẩm nhất định để giữ vị. Người ta dùng chảo gang thật to để nấu nếp cho chín.
Tất nhiên, nếp phải để nguyên vỏ để tạo vị đặc trưng truyền thống. Khi nếp chín, người ta rải ra cho khô ráo trước khi ủ men tầm nửa tháng đến một tháng rồi mới cất rượu - đây là khâu rất quan trọng vì ủ càng lâu rượu càng ngon.

Khác với rượu San Lùng, men lá của người Dao Sim San chỉ được làm bằng 3 loại hạt và quả. Do bí quyết làm nghề mà chúng tôi chỉ biết được trong quả men này có thành phần của ớt khô. Một loại hạt giống như hạt kê được giã, bóc vỏ, đem say, rồi trộn với 2 loại quả và nắm thành từng nắm, phơi khô.

10 kg nếp nguyên liệu mới cất được 3-4 lít rượu. Người Dao cất nhiều nhất là đến lít thứ tư, có khi chỉ cất khoảng 3 lít để cho ra rượu ngon. Vì thế, rượu khá "nặng đô", khoảng 40 độ. Người uống không có cảm giác khó chịu. Giữa tiết trời lạnh buốt của mùa đông, chỉ một vài ngụm rượu Shim San, đã giữ ấm được cơ thể. Người uống có thể cảm nhận được rượu "chạy" trong cơ thể bởi sức nóng ấm của nó. Ăn thịt heo bản nướng hoặc gác bếp mà thưởng thức rượu Shim San là tuyệt đỉnh.

Người bản địa cho rằng, có lẽ do nguồn nước, thổ nhưỡng và nhiệt độ ở Shim San có cái gì đó mà nơi khác không có được nên mới tạo được hương vị riêng đến thế cho rượu.

Rượu Shim San không thể làm nhái, làm giả. Người dùng rượu Shim San quen vị thì không bao giờ mắc lừa. Người bán rượu Shim San ở Bát Xát, Lào Cai đều ghi rõ nguồn gốc rượu và họ phải đặt hàng từ thôn này về bán lại cho khách.
Theo báo Cần Thơ
Du lịch, GO!