Du Xuân miền ngược

(DNSG) - Ngày Tết được mang ba lô khám phá những địa điểm đẹp hoang sơ ẩn chứa bao câu chuyện gắn liền những địa danh lịch sử, với những danh lam huyền tích là những trải nghiệm rất thú vị.

Viếng lăng Thủy tổ người Việt

Cách Hà Nội khoảng 39km và TP. Bắc Ninh hơn 10 km, men theo dòng sông Đuống nên thơ mà dữ dội (tác phẩm Bên kia sông Đuống nổi danh của nhà thơ Hoàng Cầm) tại xã Á Lữ (xã Đại Đồng Thành, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) có một di tích vô cùng độc đáo là lăng Kinh Dương Vương.

Sử sách còn ghi Kinh Dương Vương chính là người khai sinh ra nhà nước sơ khai của dân tộc Việt đầu tiên. Theo tương truyền, ông còn là cha đẻ của Lạc Long Quân và là ông nội của Vua Hùng đã dựng Nhà nước Việt mang tên Văn Lang. Trải qua hàng ngàn năm với rất nhiều triều đại thăng trầm nhưng lăng vị Thủy tổ người Việt nay vẫn còn đó như dòng chảy bất tận trong lịch sử Việt Nam.

Tựa mình bên triền đê sông Đuống uốn lượn, dưới những tán cây cổ thụ trăm năm tuổi, lăng Kinh Dương Vương được xây dựng từ lâu đời trên bãi đất cao, uy nghiêm với kiến trúc cổ độc đáo. Toàn bộ diện tích khuôn viên lăng mộ rộng hơn 20.000m2 được bao bọc bởi rừng cây cổ thụ khổng lồ nên thơ mà uy nghiêm. Trong đền Kinh Dương Vương còn lưu giữ rất nhiều đạo sắc phong, thần phả, đồ thờ tự, câu đối, bia ký có giá trị đã chứng tỏ việc thờ cúng các vị Thủy tổ dân tộc ở Á Lữ có từ rất xa xưa.

Vào ngày 18 tháng Giêng Âm lịch hằng năm, mọi người khắp các vùng miền xuôi dòng sông Đuống tụ họp về làm giỗ rất to để ôn lại truyền thống hào hùng đất nước hơn 4.000 năm.

Đứng ở nơi linh thiêng này, đón cơn gió mát rượi thổi từ sông Đuống, ai cũng cảm nhận lòng mình thanh thản lạ và niềm tự hào dòng máu Lạc Hồng cứ trào dâng trong huyết quản.

Về nơi ra đời bài thơ Thần bất hủ

Cách TP. Bắc Ninh không xa, qua thị trấn Chờ, tiếp tục rong ruổi trên những con đường quê thanh bình về xã Tam Giang (huyện Yên Phong) có đền thờ vị tướng tài ba Lý Thường Kiệt nằm im lìm bên dòng Như Nguyệt hiền hòa nhưng cuộn dâng dòng chảy lịch sử.
Nơi này vào ngày Xuân cách đây hơn 900 năm (1077) đã đi vào những trang sử vẻ vang nhất khi quân dân nhà Lý phá tan gần nửa triệu quân Tống xâm lược, suốt 200 năm sau không dám dòm ngó đến nước ta nữa.

Cách đền thờ Lý Thường Kiệt khoảng chục cây số men theo đê Như Nguyệt còn có đền Xà thờ Thánh Tam Giang khoảng 1.500 tuổi - nơi thờ Thượng tướng Trương Hống và em trai là Phó tướng Trương Hát ẩn chứa nhiều câu chuyện linh thiêng, huyền bí. Và cũng chính tại nơi này đã ra đời bài thơ "Nam quốc sơn hà nam đế cư” - tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta.

Năm 2000, Nhà nước đã xây dựng một nhà hình tứ giác hai tầng mái, bên trong dựng một tấm bia lớn đặt trên mình con rùa. Mặt trước bia nhìn vào đền khắc bài thơ Thần bằng chữ Hán. Mặt sau, phần trên dịch âm, phần dưới dịch nghĩa bài thơ Thần.

Đến đây, bạn đừng quên ghé làng Trác Bút nổi tiếng nuôi chim bồ câu đưa thư hơn 900 năm nay. Ngày đó, trong trận chiến với quân Tống, làng Trát Bút có nhiệm vụ nuôi chim bồ câu đưa thư về thành Thăng Long. Từ đó đến nay, chưa bao giờ truyền thống đáng tự nào này bị gián đoạn.
Ngày Tết, viếng đền thờ Thánh Tam Giang, đền thờ Lý Thường Kiệt và thi thả chim bồ câu là nét văn hóa gần nghìn năm nay của vùng đất Kinh Bắc hiền hoà mến khách này.

Đi chợ Tết "Hạ Long vùng cao"

Đường về địa danh chợ Bờ, nơi người lái đò sông Đà (trong tác phẩm Người lái đò sông Đà rất nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Tuân) từng nói "chỉ muốn cắm thuyền ở chợ Bờ", chẳng dễ chút nào.

Từ TP. Hòa Bình muốn đến được Chợ Bờ chỉ nhóm họp chỉ mỗi tuần một lần duy nhất vào sáng Chủ nhật trong tuần, phải vượt khoảng 25km đèo dốc ngoằn ngoèo mờ mịt sương mù đến xã Thung Nai (huyện Cao Phong) rồi tiếp tục mất gần một giờ đi thuyền máy sang xã Vầy Nưa (huyện Đà Bắc).

Sông Đà còn được gọi là sông Bờ hay Đà Giang, dài gần 1.000km chảy qua Việt Nam và Trung Quốc (khoảng 400km) là một con sông kỳ lạ bởi nước xanh màu ngọc bích và dòng chảy về phía Bắc khác hẳn với các con sông khác đều đổ về hướng Đông.

Từ ngày thủy điện Sơn La hình thành, cả một vùng đất mênh mông nước, những ngọn núi đá ngày nào nay nhô nhô như bềnh bồng giữa làn nước bao la, đẹp đến lạ thường. Người ta gọi đoạn sông này là "vịnh Hạ Long vùng cao" chẳng ngoa chút nào.

Chợ Bờ được xem là ngôi chợ xưa nhất tỉnh, có trước cả cái tên Hòa Bình. Nơi đây thu hút tàu bè từ rất nhiều vùng, đa phần từ dưới xuôi mang hàng hóa đến buôn bán và trao đổi các sản vật như cá sông Đà, gà vịt, rau quả... của bà con dân tộc thiểu số quanh vùng.

Rực rỡ nhất những ngày Tết vẫn là các mặt hàng đặc trưng vùng cao như quần áo, khăn, nón... của đồng bào dân tộc Thái, Dao, Mường ven sông Đà. Đến đây bạn không thể không thử món cá nướng được đánh bắt ngay trên sông Đà ngon tuyệt làm níu chân khách phương xa...

Trên đường đến chợ Bờ, thuyền còn đưa khách du Xuân qua những danh lam thắng cảnh đẹp mê hồn như động Thác Bờ, đền Thác Bờ với hang sâu, nhiều tầng thạch nhũ lung linh soi bóng nước vô cùng bí ẩn...

Bí ẩn Tà Xùa

Vùng đất Tây Bắc huyền ảo luôn hấp dẫn và thách thức dân phượt đổ về đây khám phá, nhưng "chinh phục" được Tà Xùa - nơi ngày xưa chàng trai A Phủ nửa đêm dắt nàng A Mỵ trốn chạy nhà thống lý Pá Tra (trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của tác giả Tô Hoài) mới thực sự là một khám phá đáng giá.

Chỉ cách thị trấn Bắc Yên (Sơn La) 15km, mất gần hai tiếng chiếc xe gắn máy ì ạch mới đưa chúng tôi vượt những cung đường đèo đẹp như tranh vẽ uốn lượn cao ngất mới đến được bản Tà Xùa, tỉnh Sơn La có độ cao gần 2.000m so với mặt nước biển.

Mấy chục nóc nhà người Hmông bên triền dốc ẩn hiện trong sương mù như vẽ ra một bức tranh Tây Bắc hết sức huyền ảo. Những thửa ruộng bậc thang đẹp đến mê hồn hiện ra trong phút chốc rồi lại biến mất trong mây mù.

Ở vùng Tây Bắc này, Tà Xùa không chỉ được mệnh danh là "thiên đường mây trắng" mà còn là vùng đất kỳ lạ với rừng chè hàng chục cây chè cổ thụ to đến mấy người ôm.

Chè Tà Xùa trên triền núi đã lừng danh thơm ngon lại được nấu bằng thứ nước suối trong vắt, ai uống qua dù chỉ một lần cũng chẳng thể nào quên thì chè cổ thụ càng quý hơn. Những dịp Tết, chè cổ thụ Tà Xùa được mua với giá cao gấp bốn gấp năm lần các loại chè ngon khác nhưng vẫn không đủ bán.

Đứng giữa thiên đường mây trắng, ở vùng đất hãy còn hoang sơ, ít người đến mới cảm nhận hết được vẻ đẹp nên thơ mà hùng vĩ của Tây Bắc...

Theo Anh Hiếu (Doanh Nhân Sàigòn)
Du lịch, GO!